Círculo lítico (e 2)

Durante anos, foi famosa a referencia sobre os monumentos prehistóricos do Monte Lobeira que fixera Manuel Murguía.

Dicía así: "....según persona inteligente en esta clase de estudios, no sólo se ven menhires en el monte Lobeira, sinó que desde esta villa a Cambados se encuentran curiosos alineamientos..." (Historia de Galicia, 1901, t. I: p. 576).

Non sabemos con seguridade si nesta cita recollía Murguía referencias ao chamado "círculo lítico de Lobeira".

Anos despois, en 1922, na viaxe que fixo por Galicia Hugo Obermaier, pasou a considerar estas referencias a supostos "cromlechs" como confusións con estructuras modernas. (Hugo Obermaier, 1922, Impresiones de un viaje prehistórico por Galicia).


Sigue esta opinión Viqueira ao facer o seu estudio sobre o Monte Lobeira en 1960, sinalando que "...En cuanto a un cromlech, cuya existencia se da por descontada en Lobeira, nos parece una ofuscación que confunde el conjunto circular de menhires con la cerca de un pinar..." (pag. 11, nota 2).

Xa que Felix tuvo a amabilidade de colgar un post cunha foto recente desta singular estructura, completamos a serie amosando aquí as referencias antigas que se coñecen e tamén as primeiras fotos que fixéramos. As seguintes, son dúas fotos miñas: a primeira é dun dos túmulos e a segunda, de parte de estructura circular, ambas tomadas cara ao ano 1995. Daquela as estructuras estaban nun pinar, o que facía moi difícil percibir o posible círculo, e tamén facer unha fotografía significativa do conxunto.

A seguinte xa é unha foto de Vicente Caramés algo máis recente, despois dos incendios que asolaron Lobeira no ano 2006. Aquí a estructura circular xa é máis perceptible e vense ven os efectos do incendio no entorno. Posteriormente a zona foi talada.

A última xa é unha foto do ano pasado, da visita que fixemos ó conxunto das mámoas e a estructura circular dentro das actividades desenvolvidas no programa Patrimonio no Medio. Á ruta, guiada por Vicente Caramés, achegáronse unha boa cantidade de interesados por coñecer o patrimonio de Lobeira e o seu entorno.

As fotos, además de ilustrar o asunto do círculo e as mámoas, nos sirven para ver como pode variar o entorno en poucos anos. Uns cambios que poden acabar con ese fráxil patrimonio. Agora é o momento de facer unha boa documentación deste singular conxunto e tamén sería bo momento de facer unha sinxela intervención para coñecer as características deste posible "círculo lítico".

¿Quén tería razón? ¿Murguía ou Obermaier?